ไทรอยด์ นับเป็นอวัยวะที่คนส่วนใหญ่คุ้นหูคุ้นชื่อกันดี แต่ก็อาจไม่รู้ว่ามีความสำคัญอย่างไร
กับร่างกายคนเรา ทั้งนี้ เวลาที่เราได้ยินใครบอกว่า “เป็นไทรอยด์” ก็ได้แต่เข้าใจว่าเป็นโรคชนิดหนึ่ง แต่อาจไม่ทราบเลยว่าโรคไทรอยด์โตหรือผิดปกตินั้น ร้ายแรงขนาดไหน ซึ่งในทางการแพทย์แล้วโรคไทรอยด์ผิดปกติ ถือว่าเป็นโรคอันตรายที่มักลงเอยด้วยการผ่าตัดรักษา เพราะหากปล่อยไว้นานๆ อาจจะกลายไปเป็นมะเร็งไทรอยด์ได้ ดังนั้น การทำความรู้จักกับต่อมไทรอยด์และโรคไทรอยด์ผิดปกติให้มากขึ้น จะเป็นการดีที่ช่วยให้เราป้องกันตัวเองและลดโอกาสเสี่ยงจากการป่วยเป็นมะเร็งไทรอยด์
ไทรอยด์คืออะไร ทำความรู้จักไว้ เพื่อให้ดูแลตัวเองได้ดีที่สุด
ในร่างกายคนเรานั้นประกอบด้วยต่อมไร้ท่อสำคัญๆ มากมาย แต่ถ้าถามว่าต่อมไร้ท่อใดในร่างกายที่ใหญ่ที่สุดล่ะก็ คำตอบนั้นก็คือ “ต่อมไทรอยด์” นั่นเอง ซึ่งแน่นอนว่าเมื่อใหญ่ที่สุด ความสำคัญก็ต้องไม่น้อยแน่ๆ โดยหน้าที่สำคัญของต่อมไทรอยด์คือการผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ที่ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของร่างกาย แถมยังมีส่วนช่วยในการควบคุมกระบวนการเผาผลาญต่างๆ กระตุ้นการเต้นของหัวใจ รักษาอุณหภูมิในร่างกายและการหลั่งเหงื่อ เรียกได้ว่าทั่วร่างกายคนเรา ระบบการทำงานต่างๆ ต่อมไทรอยด์ล้วนเข้าไปมีส่วนสำคัญในการทำงานทั้งสิ้น นั่นเองจึงทำให้เมื่อต่อไทรอยด์ทำงานผิดปกติ มีภาวะของต่อมไทรอยด์โต จึงเป็นอันตรายต่อร่างกายมากๆ
สังเกตอย่างไร ถึงรู้ว่าต่อมไทรอยด์มีอาการผิดปกติ
ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ นั้นมีอยู่ด้วยการอยู่หลายแบบ ซึ่งแต่ละแบบก็จะมีอาการแสดงที่แตกต่างกันออกไป โดยเราสามารถสังเกตอาการและความผิดปกติต่างๆ ของต่อมไทรอยด์ที่ผิดปกติ ได้ดังนี้
ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ หรือภาวะฮอร์โมนไทรอยด์เกิน เป็นความผิดปกติที่ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนออกมามากเกินไป มากจนเกินความจำเป็น ผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้จะมีอาการ หัวใจเต้นแรง ใจสั่น นอนไม่หลับ น้ำหนักลดผิดปกติ และมีอารมณ์แปรปรวน ในบางรายที่มีอาการรุนแรงสามารถสังเกตได้จากลักษณะตาที่จะโปนออกมา และคอโตขึ้น
ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย หรือ ภาวะขาดฮอร์โมนไทรอยด์ เป็นความผิดปกติที่ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนออกมาน้อยเกินไป น้อยกว่าความต้องการของร่างกาย ผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้จะมีอาการขี้หนาว ชีพจรเต้นช้า ผิวแห้ง อ่อนเพลียง่าย น้ำหนักเพิ่มขึ้น ตัวบวม หากเป็นมากๆ จะทำให้มีภาวะสมองเสื่อม ความจำเสื่อม
ก้อนที่ต่อมไทรอยด์ หรือภาวการณ์มีเนื้องอก ที่อาจกลายไปเป็นเนื้อร้ายหรือเป็นมะเร็งต่อมไทรอยด์ได้ สาเหตุเกิดการการหลั่งฮอร์โมนที่ผิดปกติจนเกิดเป็นเนื้องออกขึ้นมา มีทั้งที่เป็นก้อนแบบถุงน้ำและเป็นก้อนเนื้อ ซึ่งผู้ป่วยที่เป็นก้อนที่ต่อมไทรอยด์หรือเป็นมะเร็งไทรอยด์ จะมีอาการกลืนลำบาก เสียงแหบ คลำพบก้อนที่คอ
ผ่าตัดต่อมไทรอยด์ผ่านกล้องทางช่องปาก รักษาโรคยากให้หายดี!!
แนวทางในการรักษาต่อมไทรอยด์นั้น การผ่าตัดถือว่าเป็นทางออกที่จะช่วยให้เราหายขาดได้อย่างดีที่สุด แต่ด้วยรูปแบบของการผ่าตัดที่มีหลายวิธี ไม่ว่าจะเป็นการผ่าตัดแบบเปิดกลางลำคอ การผ่าตัดด้วยกล้องบริเวณรักแร้และหน้าอก และการผ่าตัดบริเวณหลังใบหู จึงทำให้แพทย์ต้องวินิจฉัยให้ดีให้ถี่ถ้วนก่อน ถึงจะเลือกได้ว่าจะต้องผ่าตัดด้วยวิธีใด ซึ่งตัวชี้วัดก็จะขึ้นอยู่กับขนาดของก้อนเนื้อและความรุนแรงของโรค แต่ไม่ว่าจะเป็นการผ่าตัดเปิดลำคอ บริเวณรักแร้และหน้าออก หรือหลังใบหู ก็ล้วนจะดูเป็นการผ่าตัดที่สร้างความกังวลให้กับผู้ป่วยอย่างมาก นั่นเองจึงทำให้ “การผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้องทางช่องปาก” เป็นทางเลือกใหม่ที่ดีกว่า ด้วยเป็นการผ่าตัดที่ใช้เทคนิคแบบผ่าตัดแผลเล็ก และเป็นระยะการทำการผ่าตัดที่ใกล้กับตำแหน่งของต่อมไทรอยด์มากที่สุด จึงทำให้มีความเสี่ยงน้อย เสียเลือดน้อย ใช้เวลาน้อยกว่าในการรักษา ซึ่งส่งผลให้ผู้ป่วยฟื้นตัวเร็ว หายเร็วขึ้น และกลับมาใช้ชีวิตปกติได้เร็วขึ้นกว่าการผ่าตัดแบบอื่นๆ
รู้ไว้ไม่เสียหลาย จะได้ดูแลร่างกายให้ห่างไกลจากโรคไทรอยด์
สารไอโอดีนเป็นส่วนประกอบสำคัญของฮอร์โมนไทรอยด์ ดังนั้น การรับประทานอาหารที่มีสารไอโอดีนที่พอเหมาะ ก็เป็นสิ่งที่จะช่วยทำให้ต่อมไทรอยด์เราทำงานได้เป็นปกติมากขึ้น นอกจากนั้น การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ผลิตจากวัตถุดิบสดใหม่จากธรรมชาติ ไม่มีสารปรุงแต่ง รวมถึงการออกกำลังกายสม่ำเสมอ ก็มีส่วนช่วยให้ร่างกายเราแข็งแรง และมีภูมิคุ้มกันโรคได้มากขึ้น ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงเกิดโรคไทรอยด์ผิดปกติได้ เพราะโรคไทรอยด์มากกว่าครึ่งมีสาเหตุมาจากความผิดปกติของภูมิคุ้มกันในร่างกายคนเรานั่นเอง
—
นพ.พรพีระ จิตต์ประทุม
คลินิกศัลยกรรมทั่วไป
โรงพยาบาลพญาไท 3