ผู้หญิงกับมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก

มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก เป็นเนื้องอกร้ายซึ่งเกิดขึ้นที่เยื่อบุโพรงมดลูก เป็นหนึ่งในเนื้องอกร้ายที่พบในอวัยวะสืบพันธุ์เพศหญิง โรคมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกเกิดขึ้นได้กับสตรีวัยเจริญพันธุ์และวัยหมดประจำเดือน ร้อยละ 90 พบในสตรีวัยหมดประจำเดือนแล้ว และมีเพียงร้อยละ 3 ที่พบในสตรีอายุน้อยกว่า 40 ปี มดลูกเป็นอวัยวะสืบพันธ์ของเพศหญิงเป็นกล้ามเนื้อที่รูปร่างคล้ายลูกแพร์ ภายในเป็นโพรงนี้จะมีเยื่อบุโพรงนิ่มๆ มีเส้นเลือดเล็กๆ มากมาย เพื่อไว้สำหรับให้ตัวอ่อนฝังตัวเมื่อเกิดการตั้งครรภ์ เยื่อบุโพรงมดลูก (Endometrium) นี้เองที่หากมีการแบ่งตัวของเซลล์เยื่อบุที่ผิดปกติไปก็จะเกิดเป็นมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกขึ้นมา

เยื่อบุโพรงมดลูกสาเหตุของมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกนั้นในผู้ป่วยส่วนใหญ่ประมาณร้อยละ 80-90เกิดจากการที่ร่างกายได้รับฮอร์โมนเอสโตเจนมากเกินไป ทั้งที่เป็นฮอร์โมนจากภายใน คือร่างกายมีฮอร์โมนเอสโตเจนมากเองซึ่งจะพบในคนอ้วนหรือภาวะไข่ไม่ตก(Anovulation) หรือได้รับฮอร์โมนจากภายนอก เช่น ยาฮอร์โมนหรืออาหารเสริม การที่ได้รับฮอร์เอสโตรเจนมากๆ นี้ถึงจะมีการกระตุ้นเยื่อบุโพรงมดลูกให้แบ่งตัวมาก อาจเกิดเป็นเซลล์ผิดปกติและเป็นมะเร็งได้

1. คนอ้วน (Obesity) BMI > 30
2. ผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
3. ผู้ที่มีประจำเดือนครั้งแรกมาเร็วและผู้ที่วัยหมดประจำเดือนมาช้า
4. สตรีที่มีบุตรยาก
5. ผู้ที่ได้รับฮอร์โมนทดแทนหลังวัยหมดประจำเดือน
6. มะเร็งเต้านม
7. ผู้ที่ได้รับยา tamoxifen
8. สมาชิกในครอบครัว มีประวัติโรคทางพันธุกรรม

• เลือดออกผิดปกติทางช่องคลอดในช่วงที่มีประจำเดือนหรือไม่มีประจำเดือน
• มีอาการตกขาวผิดปกติปนเลือด ปนหนอง

ระยะที่ 1 โรคยังลุกลามอยู่เฉพาะในผนังมดลูก

ระยะที่ 2 โรคลุกลามเข้าปากมดลูก

ระยะที่ 3 โรคลุกลามถึงเยื่อหุ้มมดลูก รังไข่ช่องคลอด หรือเนื้อเยื่อในอุ้งเชิงกราน ต่อมน้ำเหลืองในอุ้งเชิงกราน ต่อมน้ำเหลืองในช่องท้อง

ระยะที่ 4 โรคมะเร็งลุกลามเข้ากระเพาะปัสสาวะ ลำไส้ใหญ่ และแพร่กระจายเข้าต่อมน้ำเหลืองขาหนีบ หรือแพร่กระจายสู่ต่อมน้ำเหลืองเหนือไหปลาร้าหรือแพร่กระจายเข้าเส้นเลือดไปยังอวัยวะต่างๆแพร่กระจายเข้าสู่ ปอด ตับ เยื่อบุช่องท้องและกระดูก

วิธีรักษามะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกมีหลายวิธี โดยแพทย์จะพิจารณาวิธีการรักษาที่เหมาะสมให้แก่ผู้ป่วยอาจจะพิจารณาองค์ประกอบต่างๆ ร่วมด้วย ได้แก่ ชนิดของเนื้องอก ระดับอาการ อายุ สุขภาพ ซึ่งวิธีการรักษาประกอบไปด้วย

1. การรักษาโดยการผ่าตัด เป็นวิธีการรักษาหลักของมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกโดยจะตัดมดลูก รังไข่ และท่อนำไข่ 2 ข้าง,ต่อมน้ำเหลืองในอุ้งเชิงกรานและต่อมน้ำเหลืองข้างเส้นเลือดใหญ่ การผ่าตัดนั้นนอกจากจะเอาเนื้อมะเร็งที่ในโพรงมดลูกออกมาแล้วยังใช้ผลของการผ่าตัดมาบอกระยะของโรคด้วย เมื่อทราบระยะของโรคและการกระจายของมะเร็งแล้ว เราจะใช้ผลเป็นเกณฑ์ในการตัดสินใจสำหรับการรักษาเสริมอื่นๆ ต่อไป (การฉายแสงหรือเคมีบำบัด) ว่าจะต้องได้รับการรักษาเสริมหรือไม่ หรือใช้วิธีใดรักษาเสริมต่อ
2. การรักษาโดยการฉายรังสี ใช้สำหรับการรักษาเสริมหลังจากการผ่าตัดเพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ
3. การรักษาโดยเคมีบำบัด ใช้สำหรับการรักษาเสริมหลังจากการผ่าตัดหรือเมื่อโรคกลับมาเป็นซ้ำ

ข้อมูลโดย

พญ.เนตร บุญคุ้ม
สูตินรีแพทย์ ประจำศูนย์สุขภาพหญิง รพ.พญาไท 3