พว. อรกช วงศ์ชำนาญ (พี่ปุ๊)

พยาบาลวิชาชีพ ศูนย์เต้านม โรงพยาบาล พญาไท 3
การศึกษา : วิทยาลัยพยาบาลมิชชั่น
ประสบการณ์ทำงาน :  11 ปี
ความเชี่ยวชาญพิเศษ : การดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็งเต้านม

พี่ต้องบอกก่อนว่า พี่เป็นเด็กต่างจังหวัด เป็นคนโคราช ซึ่งคนบ้านนอกเราการเรียนพยาบาล ตำรวจ หมอ มันเป็นอะไรที่มีเกียรติและศักดิ์ศรีมากในความคิดของญาติพี่น้อง พี่ก็ถูกปลูกฝังมาว่าถ้าได้เป็นพยาบาลจะเป็นอะไรที่แบบว่าสุดยอดแล้วของลูกหลานบ้านนี้ เราก็เลยฝังใจมาตลอดว่าต้องเรียนพยาบาล ยังไงก็ต้องเป็นพยาบาลให้ได้ ก็เลยพยายามอย่างมาก แล้วพอทำสำเร็จ มาได้เป็นจริงๆ ก็รู้สึกภูมิใจ คือไม่ใช่แค่เราได้ดูแลผู้ป่วย ได้ทำให้พวกเขารู้สึกดีขึ้นนะ แต่พี่ก็ได้ดูแลคนที่พี่รักด้วย ได้ดูแลพ่อแม่ ดูแลคนในหมู่บ้านได้ ให้คำปรึกษากับคนที่เขาต้องการคำปรึกษาได้ เวลาเรากลับบ้านไปที เขาก็จะเดินมาถาม อ้าวปุ๊มาหรอ ก็จะมาถาม ถ้าอาการเป็นแบบนี้ต้องไปไหน ต้องหาหมอไหม ต้องทำอะไรยังไงบ้าง ซึ่งแค่บางทีเราแค่ให้คำปรึกษา เราก็จะรู้สึกดีแล้ว มันเหมือนเราได้รักษาพวกเขาทางจิตใจไปด้วย มันไม่ได้รักษาแค่กาย ซึ่งเอาจริงๆ แล้วหลายๆ โรค กายมันไม่ได้ต้องทำอะไรเยอะเลย ก็คือแค่ให้ยา หรือรักษาตามการรักษาของหมอ แต่การให้คำแนะนำ อธิบาย อาการแบบนี้คืออะไร เกิดจากอะไร ต้องแก้ยังไง มันทำให้เขาสบายใจ และทำให้เขารักษาตัวเองได้ ไม่กังวลมาก ทำให้หายเป็นปกติได้เร็วขึ้น

สำหรับอาชีพพยาบาลนะ ถ้าถามพี่ บางทีถ้าจะให้แยกระหว่างชีวิตกับการทำงานมันก็แยกไม่ได้หรอก มันยากเหมือนกันในความรู้สึก เพราะเราเป็นห่วงคนไข้ แต่เราก็ต้องมาคิด ต้องมาเรียบเรียงความสำคัญอีกทีหนึ่งว่า อันนี้งานก็คือจบแล้วไม่มีอะไรแล้ว บางทีเราอย่าคิดเกินไป อย่าคิดแทนเขา ให้เราทำให้ดีที่สุดในหน้าที่ของเรา คือเวลาเราทำงาน เราไม่ได้ทำตามหน้าที่ แต่เราทำด้วยใจ เพราะว่ามันเป็นงานที่เรารัก เราทำงานเหมือนกับเรารู้สึกว่าเราเป็นเหมือนญาติเขา ซึ่งถ้าเกิดเป็นญาติเราล่ะ ถ้าญาติเรามาเป็นคนป่วย เราจะต้องทำยังไง คือพยายามทำให้เต็มที่ที่สุด แล้วถ้าอะไรจะเกิดขึ้นก็ถือว่าเราทำดีที่สุดแล้ว แล้วพรุ่งนี้ค่อยว่ากันอีกทีหนึ่ง

สำหรับพี่คงเป็นพยาบาลที่ทำงานด้วยใจนะ คือต้องคิดเหมือนว่าเขาเป็นญาติเราด้วย รับฟังเขา ฟังเสร็จต้องถามเขา ต้องดูก่อนว่าเขาต้องการอะไร แต่ว่าเราจะไม่ถามคำถามตรงๆ ว่าต้องการอะไรคะ? เราจะไม่พูดแบบนี้ แต่เราจะพยายามถามคำถามแบบที่ซอฟต์ที่สุด เพราะคนไข้บางรายฟังรอบเดียวเขาไม่เข้าใจนะ ต้องถามคำถามอีกหลายคำถาม เพื่อที่จะให้ได้คำตอบ เพื่อที่จะคลายความกังวล แล้วเขาต้องยิ้มกลับไป แล้วเราก็จะต้องจำคนไข้เราได้ เวลาที่จะสื่อสารกับเขา เราก็ได้สามารถคลี่คลายความกังวลของเขาได้ สำคัญเลยคือเราต้องเข้าใจเขาให้ได้มากที่สุด

สำหรับที่นี่ ตั้งแต่ทำงานมา เราดูแลแบบใกล้ชิดกัน ระหว่างพยาบาลกับคนไข้ เราไม่มีช่องว่างระหว่างกัน เราเข้าถึงกัน เวลาคนไข้เดินเข้ามาที่ศูนย์ เราจำคนไข้ได้ ดูแลเหมือนญาติพี่น้อง เป็นกันเอง ดูแลใส่ใจ เหมือนแบบทำเกินกว่าหน้าที่ ไม่ใช่ว่าจบหน้าที่แล้วจบแค่นั้น เรายังมีการสร้างสัมพันธภาพอื่นๆ อีกเยอะแยะกับคนไข้ อย่างมีคนไข้บางเคสที่จบไป มีอาการที่ไม่ใช่ของศูนย์เราที่จะมาหรอก แต่โทรมาหาพี่ที่ศูนย์เต้านมว่า พี่มีญาติที่มีอาการแบบนี้ แล้วพี่ต้องไปหาหมออะไร เขาก็ยังเหมือนไว้ใจเรา  ไว้ใจกับการที่เราจะให้ข้อมูล คือมันมากกว่าความรู้สึกที่เป็นคนไข้กับพยาบาล เหมือนผูกพันกัน มีความไว้วางใจที่เขาอยากจะให้เราดูแลเขาต่อไป ถึงแม้จะไม่ใช่ในส่วนของตรงนี้แล้ว จะไปแผนกอื่นๆ หาอาจารย์อะไรดี หมออะไรดี ให้น้องช่วยแนะนำ เขาก็จะไว้ใจเราในการแนะนำ เพราะเราให้ความจริงใจกับเขา

ในครอบครัวของพี่เอง พี่ก็มีน้องสาวที่เป็นมะเร็งแล้วเขาก็เสียชีวิตไปเหมือนกัน ถามว่ามันเจ็บปวดไหม? มันเจ็บปวดนะ แต่คือขนาดคนไข้เจ็บปวดเท่านี้ แล้วคนที่เขารักเราล่ะ หรือเรารักเขาล่ะ เขาก็เจ็บปวดไม่ได้แตกต่างจากเราเลย หรือาจจะเจ็บปวดมากกว่านั้นด้วยซ้ำ เราเข้าใจความรู้สึกของเขาดีนะ แต่พี่ก็อยากจะขอให้คนไข้ไว้ใจ เวลาที่มาหาหมอ ไว้ใจหมอ ไว้ใจพยาบาลในการดูแล พี่อยากให้เชื่อว่าเรายังมีโอกาส และกำลังใจเป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้เรามีโอกาสได้กลับมาแข็งแรงขึ้น ได้กลับมาใช้เวลาดีๆ กับคนที่เรารักนานขึ้น คือพี่เชื่อนะ ว่ากำลังใจช่วยได้ แล้วตัวพี่เองก็จะเป็นกำลังใจ และทำหน้าที่ของพี่ให้ดีที่สุด เพื่อคนไข้ของพี่ทุกคน